Nhạc sĩ Y Vân (1933 – 1992) là một tác giả tài hoa với nhiều ca khúc nổi tiếng. Ông sống tròn 60 năm trên nhân gian, đúng như lời bài hát mà ông để lại “Em ơi có bao nhiêu? 60 năm cuộc đời…” cùng hơn 200 bài hát khác.
Thế nhưng, mấy ai biết được một điều thú vị là bút danh Y Vân theo ông suốt quãng đường làm nghệ thuật lại chính là kết quả của mối tình đầu tan vỡ. Có lẽ, chính bản thân ông đã chiêm nghiệm được sự đau khổ, nỗi dằn vặt trong một mối tình không thành là như thế nào, bởi thế cho nên những tình khúc của ông đều chất chứa những nỗi buồn miên man. Mỗi bài hát đều mang một tâm trạng của sự đau đớn khi tình yêu tan vỡ, những nhớ thương dành cho người cũ nhiều vô bờ,…
Khi được hỏi – Y Vân có bản tình ca nào vui tươi yêu đời không? Chắc chắn là có – Bài hát “Tình ta nở giữa mùa đông” chính là ca khúc đầu tay của cố nhạc sĩ Y Vân dành tặng cho người ông yêu thương nhất bấy giờ – Nàng thơ Tường Vân của cố nhạc sĩ và ký tên bút danh chính là Y Vân – Đơn giản là….Yêu Vân. Đó là tình khúc đầu tiên và chắc cũng là tình khúc cuối cùng khi nhắc về mối tình đẹp với giai điệu vui tươi nhất của Y Vân. Ngoài ra, tất cả bài hát về tình yêu của nhạc sĩ đều nói về những đau khổ vì tình, những dằn vặt trong mối tình xưa cũ,….Không thể không nói đến chính là bài hát “ĐÔI MẮT NGƯỜI XƯA” kết hợp cùng nhà soạn nhạc Nghiêm Phú Thi.
“ĐÔI MẮT NGƯỜI XƯA” có thể nói là một trong những bài hát làm nên tên tuổi của nhạc sĩ Y Vân lúc sinh tiền. “Tình yêu là đắng cay và xót xa…” được viết theo thể điệu Slow nhẹ nhàng và chậm rãi, chính là câu đầu của bài hát và cũng là câu hát tóm tắt được nội dung của cả bài.
https://www.youtube.com/watch?v=x3LkwF1-ulM
“Tình yêu là đắng cay và xót xa
Mà sao đời vẫn đắm chìm trong mơ
Hỏi ai người biết thương hoài kiếp hoa
Chớ nên để cho tàn héo bao giờ…..”
Yêu là đắng cay, yêu là xót xa, vì đâu ta lại đau khổ vì tình yêu thế này?
Yêu một người không phù hợp với mình, không phù hợp trong quan điểm, không phù hợp trong lối sống,…Hay yêu một người, nhưng lại không đảm bảo được niềm hạnh phúc trong tương lai cho người, không mang đến cho họ điều họ mong muốn,…Có rất nhiều lý do khiến cho tình yêu trở nên đau khổ, trở nên đau buốt. Nhưng trong câu hát này, có lẽ yêu thương lại đem đến đau khổ chính bởi sự tác động của người ngoài, họ không được quyết định hạnh phúc của mình. Có thể ngay từ đầu họ đã biết bản thân không đến được với nhau. Nhưng sự cố chấp, sự khao khát tình yêu cháy bỏng đã gắn kết hai con người, hai số phận lại cùng nhau. Kết quả cuối cùng chính là nghịch cảnh chia ly.
“…Tình yêu đừng ví như là thú vui
Một giây lầm lỡ bao ngày tiếc hối
Ngày xưa từng đã trao tình với ai?
Đến nay để thương để nhớ khôn nguôi….”
Tình yêu không phải trò đùa, tình yêu lại càng không phải là thú vui tiêu khiển của bất kỳ ai. Tình yêu cán cân 3 chân của sự chân thành, tin tưởng và yêu thương. Một khi cán cân bị mất đi sự cân bằng, thì chính là lúc tình yêu này tan vỡ. “Tình yêu đừng ví như là thú vui – Một giây lầm lỡ bao ngày tiếc nuối…” – Có thể hôm nay ta đùa giỡn với tình cảm của người khác, thì hôm sau chính bản thân lại bị người khác mang ra mà đùa giỡn, mà vui chơi. Trong tình yêu không phải lúc nào cũng cần “một cái đầu lạnh” mà nó là sự dung hòa giữa cảm xúc và lý trí. Đừng để một sai lầm nhỏ, làm tan vỡ đi mối tình đẹp, để rồi mai này ngồi lại mà tiếc nuối – Tại sao mọi chuyện lại như thế?
Không biết là do sự nuối tiếc vì không có được hay bởi những đau khổ thường khắc sâu vào tim mà những mối tình không thành lại khiến người ta nhớ mãi không quên. Nếu mối tình đầu là mối tình để nhớ, thì mối tình tan vỡ lại chính là để khắc cốt ghi tâm.
Ôi người xưa!
Người xưa đôi mắt mang bao sầu thương
Đời sao bẽ bàng
Nên ngày nay gặp đôi quầng mắt đau thương nào đây
Khác chi ngày ấy…
Có những người thầm cầu mong được một lần gặp lại người cũ, người ta khắc cốt ghi tâm, chỉ để một câu hỏi thăm nhau có khỏe không? Nhưng cũng có những mối tình quá đau lòng, quá nhẫn tâm khiến cho họ không mong lướt qua nhau, vì chỉ làm nhau thêm đau khi gợi nhắc lại quá khứ.
Người ta nói “Đôi mắt là cửa sổ tâm hồn” – Nhìn vào đôi mắt, dù người đó cất giấu sâu đến đâu cũng không thể giấu giếm được. Chỉ trách “Đời sao bẽ bàng..” dù gặp nhau, thấy nhau, nhìn vào mắt nhau, tình thâm không giấu được nhưng chỉ biết ngậm ngùi mà lướt qua nhau.
Người xưa thì đã xa lìa thế nhân
Còn đây nàng chắc chưa ngoài đôi tám
Mà sao làn tóc vươn đầy gió sương?
Kiếp hoa vì ai chịu gánh đau thương?
Bài hát “ĐÔI MẮT NGƯỜI XƯA” được phổ trên nền điệu Slow nhẹ nhàng và chậm rãi, thể điệu mà đa số bài hát trữ tình sử dụng đến. Ca từ đã rất da diết, đánh động đến trái tim của người nghe, lại được ca sĩ Hoàng Oanh trình diễn với chất giọng ấm và nhẹ nhàng, càng làm người nghe đau lòng hơn hết.
Có lẽ sẽ rất nhiều người không kiềm được mà ôm lấy trái tim đang đau nhói lên khi nghe ca khúc này, vì biết đâu, bạn sẽ thấy chính bản thân mình trong khung cảnh này, trong từng ca từ này. Dù đau buồn, dù không vui nhưng đấy cũng là một mối tình đẹp dù không đến được với nhau, giữ cho nhau những kỷ niệm, những hình ảnh đẹp nhất trong mối tình buồn nhất.
Chuyện tình của tôi, tan vỡ từ lâu rồi
Tưởng không bao giờ còn nhớ
Nhưng bỗng một hôm trên đường ra phố thị
tôi gặp người yêu ngày nào.
Đôi mắt ưu tư, thật buồn nàng nhìn tôi
Rồi quay mặt bước đi, như không hề quen biết
Cũng đôi mắt này, năm xưa lạc vào hồn tôi,
Trong những đêm không ngủ
chong đèn nhìn khói thuốc bay
Em ơi! dĩ vãng đôi mình được
dệt thành bao kỷ niệm từ khi mới quen nhau
Ôi, đôi mắt người xưa, bao lần khóc ướt vai tôi
Trong những đêm nghẹn ngào.
Rồi ngày tháng êm trôi, cuộc đời chia hai lối
Bỗng một hôm có thiệp hồng báo tin vui
Tin em lấy chồng khi về bên ấy
em có nhớ người xưa không?
Người tình của tôi, xa cách từ bao ngày
Tưởng không bao giờ gặp nữa
Cơn gió chiều nay, vô tình mang nỗi buồn
Cho kỷ niệm thêm nghẹn ngào.
Thôi trách nhau chi, chuyện tình dù dở dang
Đã tan thành khói sương, như quên vào dĩ vãng
Đôi mắt người xưa, xin đừng buồn vì tôi
Cho trái tim tôi ngủ quên chuyện tình xưa lỡ làng…
Bài này tác giả viết bình luận và minh họa hình ảnh bài hát, không khớp với nhau.