Nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ sinh năm 1929 tại Quảng Trị và mất năm 2001, ông để lại cho nền âm nhạc Việt Nam vô số bài hát và các ca khúc thường là những câu chuyện tình lãng mạn: “Đám cưới trên đường quê”, “Tà áo cưới”, “Hình ảnh người không đợi”, “Một lần cuối”,… Cũng không thiếu những bài hát ngợi ca miền quê hương thân thương: “Mấy nhịp cầu tre”, “Gạo trắng trăng thanh”… Không thể thiếu những bài hát thuộc phong cách kể chuyện tình quen thuộc với người nghe: “Rong chơi cuối trời quên lãng”, “Chuyện tình người trinh nữ tên Thi”, “Chuyện nàng La Lan”…Ông còn bước sang thể loại nhạc cảnh, phong cách sống động, phù hợp với hình thức sân khấu như: Từ Thức, Lộng Ngọc, Người nghệ sĩ mù…..Về thể loại nhạc kịch, ông đã cống hiến cho nền âm nhạc nước nhà bốn tác phẩm được xây dựng công phu và có giá trị: “Từ Thức lạc lối bích đào”, “Dương Quý Phi”, “Cô gái điên”, “Ả đào say”. Không những thế ông còn sáng tác trường ca như Tiếng trống Diên Hồng…
Ca khúc “ Mấy nhịp cầu tre” của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ cho ta thấy được cái tình cảm sâu nặng mà ông dành cho quê hương và cùng cảm nhận lối nhạc thuật đỉnh cao của ông thông qua nhạc phẩm bất hủ này của người nhạc sĩ tài hoa. Đây cũng là một trong số những nhạc phẩm viết về chủ đề quê hương nổi tiếng của tác giả được người nghe đón nhận nồng nhiệt và được phổ biến rộng rãi cho đến tận ngày nay.
“Làng tôi, nghe đu đưa mấy nhịp cầu tre
Làng bên, băng qua kinh nối tình miền quê
Buồn vui dân trong làng ra nghỉ trưa hè
Lặng mà nghe ai hát đêm về.
Hỏi rằng, ai nâng niu mấy nhịp cầu tre
Lặng nghe, ai ca trong nắng chiều vàng hoe
Cầu tre bao nhiêu hè vui một câu vè
Để lòng ai quên hết não nề.
Ai đem bắt nhịp cầu tre
Cho chàng là chàng làng bên ấy
Thương em là em ở bên này
ờ ơ ớ ớ ờ hơ…
Cầu tre, tắc tịch tình tang
Cầu tre tắc tặt tình tình
Rằng nhớ ở đây
Thương nhau mà thương nhau
Cởi áo cho nhau về nhà mẹ hỏi
Qua cầu, qua cầu
Thưa, rằng thưa, rằng thưa
Qua cầu gió bay…
Nhờ ai, em tôi qua lấy chồng làng bên
Nhờ ai, ai đem ngô lúa về ngoài hiên
Cầu ơi ai đem tình gieo trải khắp miền
Lòng cầu như đôi cánh chim hiền
Chiều nay trăng sông xanh nhớ nhiệp cầu duyên
Cầu ơi, ai đâu quên những chiều thần tiên
Lòng mong, mai cho dù sông cạn đá mòn
Chỉ cầu kia muôn kiếp vẫn còn…”
https://www.youtube.com/watch?v=IZk6dsaA3V0
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc Mấy Nhịp Cầu Tre do Duy Khánh trình bày.
Âm nhạc của Hoàng Thi Thơ có một nét độc đáo và riêng biệt, chúng ta có thể dễ dàng nhận biết được khi so sánh tác phẩm của ông với nhiều nhạc sĩ khác. Nhạc thuật của ông biến tấu linh hoạt, không hề theo một lối mòn xưa cũ mà hiện đại và tân tiến, đôi khi hết sức dàn trải sâu lắng, đôi khi lại gần gũi dễ nhớ, những ca từ trong sáng tác của ông không chỉ ngợi ca vẻ đẹp của quê hương mà nó còn chứa đựng về một ước mơ cho một tương lai tươi sáng. Ông không sáng tác bài hát cho một lứa tuổi nhất định hay một giới nhất định, các sáng tác của ông rất đa dạng và phù hợp cho mọi lứa tuổi. Dòng nhạc của ông từ hơn nửa thế kỷ trước đã bắt đầu đi sâu vào lòng người, len lỏi trên mọi miền của Tổ quốc và ra cả hải ngoại. Dù là được ký dưới bút danh nào thì tên tuổi của ông cũng được người người biết đến, những sáng tác của ông luôn được người nghe đón nhận một cách nồng nhiệt.
Bấm vào hình trên để nghe ca khúc Mấy Nhịp Cầu Tre do Phi Nhung trình bày.
Giai điệu của ông luôn chứa đựng những sôi nổi, những điều lạc quan trong cuộc sống, luôn mang đến cho người nghe sự sảng khoái, sôi nổi và nó cũng là một sự kết hợp vô cùng độc đáo của phong cách của miền Trung – Mảnh đất Quảng Trị nơi quê hương ông và miền Nam – Nơi ông đã sinh sống gần như nửa đời người để sáng tác, để trải đời. Vốn từng tham gia kháng chiến, từng là một người chiến sĩ chống giặc, là bạn của những nghệ sĩ thế hệ đầu của Việt Nam như nhạc sĩ Trần Hoàn, nhà thơ Lưu Trọng Lư… Miêu tả của ông trong âm nhạc cũng đầy tính cổ điển nhưng lại không thiếu đi sự dân dã, mộc mạc và thơ mộng, mang nhạc khúc đến gần hơn với người nghe, người hâm mộ. Những bài hát của ông luôn được người hâm mộ ngâm nga nơi cửa miệng dù người ở trong nước hay hải ngoại xa xôi. Nhạc tình của ông không chỉ gom gọn trong những câu chuyện tình cảm đôi lứa, mà còn rộng hơn khi nói về tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương đất nước với những cánh đồng bát ngát, những nhịp cầu tre, những đêm trăng sáng lấp lánh với những câu hò chứa đựng tình dân tộc sâu sắc.
Nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ sáng tác rất nhiều thể loại, dù là thể loại nào thì những tác phẩm này cũng đều sống mãi với năm tháng, với người mến mộ dòng nhạc của ông, từ những bản nhạc trường ca, tình khúc hay nhạc thời trang, nhạc cảnh, cho đến nhạc kịch,… Có một người nào đó đã từng nhận xét về nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ như sau: Ông không chỉ là một nhiếp ảnh gia ghi lại toàn bộ khung cảnh sinh hoạt đầy màu sắc của nơi miền quê thân thương, mà ông còn là một họa sĩ đã họa nên những khung cảnh có cả âm thanh, có cả tâm hồn dân tộc, luôn hiền hòa và nhân ái. Và rồi, sự rung động của ông trông suốt nhiều năm qua cũng được lan truyền rất mạnh mẽ đến khán thính giả. Hầu hết người dân Việt Nam đều thuộc ít nhất một bài hát của ông, bởi nó không chỉ mang chất nhạc ngọt ngào, mà còn như sự cổ động, sự gần gũi trong tình cảm nam nữ, tình yêu nồng nàn với đất nước, làm tự hào một người con Việt Nam như câu hát trong ca khúc “MẤY NHỊP CẦU TRE” có nhắc đến “Thương nhau mà thương nhau cởi áo cho nhau về nhà mẹ hỏi, qua cầu, qua cầu thưa rằng thưa rằng thưa qua cầu gió bay…”
Trích lời bài hát Mấy Nhịp Cầu Tre:
Làng tôi, nghe đu đưa mấy nhịp cầu tre
Làng bên, băng qua kinh nối tình miền quê
Buồn vui, dân trong làng ra nghỉ trưa hè
Lặng mà nghe ai hát đêm về
Hỏi rằng: ai không yêu mấy nhịp cầu tre
Lặng nghe! ai ca trong nắng chiều vàng hoe
Cầu tre, bao trưa hè vui một câu vè
Để lòng ai quên hết não nề.
ĐK:
Ai đem bắt nhịp cầu tre, cho chàng là chàng làng bên ấy – thương em là thôn ở bên này ờ ơ ớ ớ ờ ơ….cầu tre! tích tịch tình tang…cầu tre! tang tình tình tình là nhớ ở đây. Thương nhau mà thương nhau cởi áo cho nhau. về nhà mẹ hỏi qua cầu qua cầu. thưa rằng thưa rằng thưa qua cầu gió bay.
Nhờ ai! em tôi qua lấy chồng làng bên.
Nhờ ai! ai đem ngô lúa về ngoài hiên
Cầu ơi! ai đem tình gieo tràn khắp miền
Lòng cầu như đôi cánh chim hiền.
Chiều nay, trăng trong xanh nhớ nhịp cầu duyên,
Cầu ơi! ai đâu quên những chiều thần tiên
Lòng mong! mai cho dù sông cạn đá mòn
Nhịp cầu kia muôn kiếp vẫn còn….
Làng quê tôi ngày xưa có chiếc cầu tre
Thuở còn thơ mẹ tôi hay dắt qua cầu
Ngày hội mùa chị tôi gánh lúa qua sông
Đêm trăng thanh bên cầu nghe ai hát ru
Nhịp cầu tre thường sao bao kỉ niệm quê
Trường làng xưa đuổi nhau qua mấy nhịp cầu
Chiều thả diều đồng quê nghe gió vi vu
Mái tranh, gốc rạ, nhịp cầu nghe nặng tình quê
Cầu tre cầu tre lắc lẽo khó đi
Mà em tôi lấy chồng xa bên kia làng
Nhờ nhịp cầu duyên tình nên nghĩa phu thê
Đã thương nhau qua cầu đừng cho áo bay
Câu ca nghe đậm đà
Mênh mang theo nhịp cầu
Tháng ngày tình quê càng da diết
Bao năm dù cách xa
Trong tim vẫn nhớ thương
Thương bóng tre đường làng
Thương người chờ mong
Rồi mai đây làng quê không còn cầu tre
Thời gian trôi trăm năm vẫn nhớ nhịp cầu
Lời tự tình cầu tre lắc lẽo khó đi
Vẫn mang trong lòng bóng hình nhịp cầu quê huơng