Nhắc đến Ngọc Đan Thanh có lẽ mọi người vẫn còn nhớ đến cô nghệ sĩ đa tài với nét đẹp hiền dịu, đôn hậu và nụ cười dễ mến, gần gũi. Tên tuổi của cô phủ sóng khắp các lĩnh vực từ cải lương, kịch nghệ, tân nhạc cổ nhạc, MC và cả xướng ngôn viên đài truyền hình.
Ngọc Đan Thanh tên thật là Lê Thị Huệ, sinh năm 1952 tại Bạc Liêu. Cô được sinh ra trong gia đình có cha là người lao động bình thường nhưng ông lại rất mê đờn ca tài tử. Ngay từ nhỏ, Ngọc Đan thanh đã gần gũi với cha và thích theo cha học nhạc, nên cô đã rất rành những câu vọng cổ mà ông thường hát.
Từ năm 1964 đến năm 1966, Ngọc Đan Thanh được cha cho theo học cổ nhạc với thầy Năm Đờn. Năm 14 tuổi, lần đầu tiên Ngọc Đan Thanh xuất hiện trên truyền hình, cô vào một em bé là cháu của bà nội là nghệ sĩ Bạch Huệ đang đau nặng. Cô diễn xuất nhập tâm đến mức dù cảnh diễn đã hết nhưng cô vẫn tiếp tục khóc mãi dù đã được mọi người nhắc nhở là vai diễn đã xong.
Sau đó, Ngọc Đan Thanh hát trong ban cải lương Thành Công trên đài phát thanh Quân đội và đài phát thanh Sài Gòn. Tiếp đó, cô cộng tác với Tiếng Chim Gọi Đàn (chương trình Chiêu Hồi) sau trở thành đài Mẹ Việt Nam.
Năm 1968, Ngọc Đan Thanh có qua học tân nhạc ở lớp Lê Minh Bằng được vài tháng cho đến sự kiện Mậu Thân, cô gia nhập vào “Ban văn nghệ Hoa Rừng” của binh chủng Biệt Động Quân và đi hát nhiều nơi ở các tiền đồn. Năm 1971, cô rời Biệt Động Quân để về ban “Hoa Tình Thương” của Tiểu Đoàn 50 CTCT cho đến 1975.
Từ năm 1967 đến năm 1972, Ngọc Đan Thanh tham gia diễn xuất trong nhiều ban kịch nổi tiếng của Sài Gòn. Cô xuất hiện thường xuyên trên truyền thanh, truyền hình với các ban kịch Bảo Ân, Phương Nam (soạn giả Nguyễn Phương), ban kịch Bích Thuận, ban kịch Thẩm Thúy Hằng, ban cải lương Phụng Hảo của NSND Phùng Há và sau này là ban kịch La Thoại Tân trước khi về cộng tác với đoàn kịch nói Kim Cương.
Năm 1972, Ngọc Đan Thanh lần đầu tiên góp mặt trong làng điện ảnh, cô được hãng phim Mỹ Ảnh mời đóng phim kiếm hiệp cổ trang “Báu Kiếm Rửa Hận Thù” với ekip thực hiện chủ yếu là người Đài Loan, những người đã từng tham gia trong nhiều bộ phim kiếm hiệp nổi tiếng của Hồng Kông và Đài Loan.
Cũng trong năm 1972, Ngọc Đan Thanh được tham gia cuốn phim thứ 2 “Long Hổ Sát Đấu” do hãng phim Cửu Long thực hiện, có sự hợp tác với đạo diễn – võ sư Hàn Anh Kiệt (người Hongkong, từng là cố vấn võ thuật cho các phim nổi tiếng có Lý Tiểu Long đóng là Đường Sơn Đại Huynh, Mãnh Long Quá Giang, Long Tranh Hổ Đấu). Trong bộ phim này, Ngọc Đan Thanh xuất hiện bên cạnh 2 nam tài tử ăn khách lúc bấy giờ là Trần Quang và Lý Huỳnh.
Ngoài ra, Ngọc Đan Thanh còn góp mặt trong các bộ phim: Vực Nước Mắt, Xóm Tôi, Chàng Ngốc Gặp Hên.
Từ tháng 8 năm 1975 đến năm 1979, Ngọc Đan Thanh cộng tác với đoàn kịch nói Kim Cương diễn kịch, hát cải lương và cả tân nhạc. Cô được NSND Kim Cương nhận xét là một người có lối diễn xuất đa dạng, vừa thoại kịch hay vừa diễn cải lương đầy cảm xúc. Trên sân khấu kịch Kim Cương, cô gây ấn tượng mạnh với khán giả khi vào vai Nga trong vở kịch “Lá Sầu Riêng”.
Từ năm 1980 đến 1987, sau một thời gian tạm ngừng đi diễn, Ngọc Đan Thanh trở lại sân khấu cải lương với các đoàn Sông Bé (của Bầu Xuân), đoàn Thanh Minh – Thanh Nga và Nhà hát cải lương Trần Hữu Trang.
Ngày 22 tháng 5 năm 1988, Ngọc Đan Thanh vượt biên đến đảo tỵ nạn Pulau Bidong, Malaysia. Nhưng mãi đến 2 năm 1990, cô mới đặt chân đến Hoa Kỳ, định cư tại California. Hai tháng sau khi sang Mỹ, cô cộng tác với trung tâm băng nhạc Người Đẹp Bình Dương trong một số băng video ca nhạc.
Tháng 10 năm 1990, Ngọc Đan Thanh hợp tác làm chuyển âm (lồng tiếng) cho các bộ phim Hồng Kông của Ánh Hằng (con gái nữ kịch sĩ Tuý Hồng), sau đó cô cộng tác với Việt Thảo lồng tiếng cho những phim bộ Đài Loan. Tuy nhiên, được một thời gian ngắn thì Ngọc Đan Thanh tạm dừng công việc vì lí do riêng của gia đình.
Đến năm 2009, Ngọc Đan Thanh mới trở lại với công việc, cô cộng tác với VinaFilm lồng tiếng trong các phim bộ Đại Hàn.
Năm 2001, cô trở lại biểu diễn cải lương với những buổi trình diễn tại Orange County và các tiểu bang Hoa Kỳ do nghệ sĩ Chí Tâm tổ chức.
Từ năm 2007, Ngọc Đan Thanh hoạt động nghệ thuật sôi nổi hơn, cô xuất hiện trên video của trung tâm Thuý Nga với những vở kịch, cải lương và tân nhạc. Cô được khán giả nhớ đến trong các vở kịch diễn cùng Kiều Oanh trên Paris By Night.
Năm 2010, Ngọc Đan Thanh cộng tác với đài truyền hình SET tại Orange County với vai trò xướng ngôn viên tin tức, sau đó cô chuyển sang đài SBTN, diễn đọc thêm một số chương trình đặc biệt trong đó có chương trình “Theo Cùng Mệnh Nước Nổi Trôi”. Trên đài SBTN, cô còn phụ trách chương trình cổ nhạc Tiếng Tơ Đồng với nghệ sĩ Chí Tâm, phát hình mỗi thứ Bảy hàng tuần. Bên cạnh đó, Ngọc Đan Thanh còn được công chúng biết đến nhiều qua vai trò MC trên Asia.
Năm 2017, Ngọc Đan Thanh bị đột quỵ và rơi vào trạng thái hôn mê sâu, nhưng may mắn là cô đã vượt qua và vẫn trở lại được với nghề.
Ngọc Đan Thanh được nhiều người ví như một “đoá hoa nở muộn”, vì sự nghiệp trước năm 1975 của cô không được nổi bật, nhưng sau khi sang hải ngoại cô trở lại với nghề, tham gia vào nghệ thuật một cách đa dạng được công chúng biết đến nhiều hơn và yêu mến cô hơn trên nhiều phương diện.
Ngọc Đan Thanh cũng là một Phật tử thuần thành đã nhiều năm, cho đến năm 2021, cô chính thức xuống tóc, gởi trọn quãng đời còn lại nơi cửa Phật, với pháp danh là Tâm Duyên, cô rời bỏ ánh đèn sân khấu để chuyên tâm cho Phật Pháp.
Thoixua biên soạn