Cuộc đời và sự nghiệp của nhạc sĩ Vũ Thành An – người viết nên những tình khúc “Bài không tên”

Nhạc sĩ Vũ Thành An được công chúng biết đến với những “Bài không tên” nổi tiếng. Ông là một trong những nhạc sĩ nổi bật của miền Nam Việt Nam giai đoạn 1954 – 1975. Cùng với những nhạc sĩ nổi tiếng khác như Ngô Thụy Miên, Từ Công Phụng, Lê Uyên Phương, Trịnh Công Sơn; Vũ Thành An đã góp phần làm rạng danh nền âm nhạc Việt Nam trong suốt những năm thập niên 50 – 70 của thế kỷ trước. Ông là một trong những nhạc sĩ tiêu biểu viết nên những bản tình ca buồn day dứt, những cuộc tình đầy trái ngang của tình đôi lứa chia lìa. Năm 2014, ông được Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép lưu hành 21 ca khúc (trong đó có 10 “Bài không tên” là những bài được nhiều người yêu thích nhất) đánh dấu sự chính thức trở lại của ông với đời sống âm nhạc.

Vũ Thành An sinh năm 1943 tại xã Hải Trung, huyện Hải Hậu, tỉnh Nam Định. Năm 1954, ông theo gia đình vào miền Nam sinh sống.

Năm 1959, Vũ Thành An theo học trường trung học Nguyễn Trãi, trong thời gian này ông theo học nhạc lý trong lớp nhạc của nhạc sĩ Chung Quân ( người sáng tác ca khúc “Làng tôi”) cùng với Ngô Thụy Miên và Đức Huy. Ông tích cực tham gia các hoạt động âm nhạc và thể hiện khả năng sáng tác ca khúc của mình. Tuy nhiên ca khúc đầu tay do ông sáng tác lại bị nhạc sĩ Chung Quân chê bai, do còn non nớt và thiếu kinh nghiệm. Mỗi khi nhắc lại kỉ niệm này ông vẫn hay cười bảo “ Tôi chỉ muốn nói với các bạn trẻ rằng, bước vào con đường âm nhạc sẽ luôn gặp khó khăn, gập ghềnh. Và đừng vội vàng vì những lời khen, chê mà tỏ ra nản chí”.

Năm 1961, Vũ Thành An thi trượt tú tài, sau đó ông về trường Hưng Đạo học tiếp Đệ nhị. Đến năm 1963 thì ông thi đậu tú tài toàn phần.

Sau đó, nhờ linh mục Trần Đức Huynh – giám đốc trường Hưng Đạo cho ông dạy lớp Đệ thất nên ông có chi phí để học Đại học.

Năm 1963, Vũ Thành An vào làm phóng viên ở Đài phát thanh Sài Gòn, tại đây ông đã gặp và quen biết với nhà thơ Nguyễn Đình Toàn – người sau này đã giúp ông “mượn thi ca để sáng tác âm nhạc”, nhờ đó ông có thể viết nên những ca khúc vô cùng nổi tiếng.

Năm 1965, Vũ Thành An viết bài “Tình khúc thứ nhất”, phổ thơ Nguyễn Đình Toàn và ca khúc này đã được đông đảo công chúng đón nhận, mang tên tuổi của Vũ Thành An đến gần hơn với người yêu âm nhạc. Từ đó, những năm tiếp theo, ông sáng tác thêm nhiều “Bài không tên” khác.

Những “Bài không tên” của ông đều nhuốm màu “bi ca” “não tình”. Những bản tình ca đầy bi lụy, khắc khoải, bộc lộ tâm trạng đầy bi thương, chán chường của Vũ Thành An tạo thành một chùm những tình khúc không tên gắn liền với tên tuổi của ông.

Về lí do ông chọn đặt tên những ca khúc do mình sáng tác là “Bài không tên” được ông chia sẻ như sau: “Trong một “rừng” nhạc Việt Nam có mấy ngàn bài. Có những bài người ta chỉ hát thôi, không biết tác giả là ai. Cho nên, bây giờ mình lấy Không tên là người ta biết là Vũ Thành An rồi. Đó cũng là cái ý để người khác nhận diện mình. Làm cái gì hơi lạ thì người ta để ý”.

Cũng trong năm 1965, ông sáng tác nhạc khúc “Bài không tên cuối cùng”, ca khúc này có sức lan tỏa mãnh liệt, phổ biến rộng rãi đến với rất nhiều khán thính giả, được mọi người ủng hộ nồng nhiệt, hầu như giai đoạn đó ở bất cứ đâu cũng có thể nghe thấy “Bài không tên cuối cùng”. Ca khúc này đã đưa Vũ Thành An lên đỉnh cao danh vọng, ông trở nên nổi tiếng hơn bao giờ hết.

Năm 1967, Vũ Thành An nhập ngũ khóa 25 sĩ quan dự bị Thủ Đức. Năm 1969, ông quyết định lập gia đình, kết thúc những chuỗi ngày buồn với những mối tình đứt đoạn, và cũng trong năm này ông cho phát hành tuyển tập “Những bài không tên”. Các ca khúc được thể hiện qua giọng hát đầy ngọt ngào của nữ ca sĩ Thanh Lan trên sóng phát thanh và đặc biệt là trong phong trào du ca Sài Gòn tại hội quán Văn.

Các nhạc phẩm của ông được phát hành đều được yêu thích khắp miền Nam. Hầu như ở đâu cũng có thể bắt gặp được những lời ca từ nhạc phẩm của Vũ Thành An, từ các quán cà phê, các quân trường hay trên các làn sóng phát thanh. Tên tuổi của Vũ Thành An cùng với: Tình khúc thứ nhất, các Bài không tên hay ca khúc Em đến thăm anh đêm ba mươi,… gắn liền với giới trẻ lúc bấy giờ. Vũ Thành An cùng những tên tuổi khác như Trịnh Công Sơn, Lê Uyên Phương, Ngô Thụy Miên hay Từ Công Phụng tạo thành một lớp nhạc sĩ trẻ đầy tài năng.

Bấm vào hình để nghe những ca khúc hay nhất của nhạc sĩ Vũ Thành An.

Năm 1971, Vũ Thành An tốt nghiệp trường Đại học Luật khoa Sài Gòn. Ông vẫn tiếp tục làm việc tại đài phát thanh Sài Gòn với cấp bậc sĩ quan sau đó làm qua các chức vụ : Trưởng cơ sở dân vận Gia Định (1973), Trưởng phân khối văn hóa, Phụ tá trưởng khối chương trình, Trưởng khối chương trình và Trưởng phân khối kế hoạch hệ thống truyền thanh (1974).

Sau sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, Vũ Thành An phải đi học cải tạo 10 năm (từ 1975 đến 1985). Từ những năm 1980 trở đi ông đã thôi viết những bản tình ca mà chuyển sang sáng tác Thánh ca, đó là Những Bài Nhân Bản trong thời gian ông cải tạo khoảng năm 1981, khi ông bước vào cánh cửa Thiên Chúa Giáo.

Năm 1987, ông kết hôn lần thứ 2. Năm 1991, cả gia đình ông sang Mỹ định cư. Đến năm 1996, Vũ Thành An tuyên bố ngừng sáng tác tình ca, trong thời gian này ông dồn phần lớn thời gian trong việc tu học chuyên tâm cầu nguyện và làm từ thiện bác ái. Năm 2002 tức 7 năm sau, ông đạt chức Phó Tế ở Portland, Oregon, Mỹ, lúc này ông không đi đâu nữa mà chỉ lo ở nhà thờ và lo cho gia đình.

Năm 2002, Trung tâm Thúy Nga thực hiện chương trình Paris By Night 64 – Đêm văn nghệ thính phòng vinh danh ông cùng hai nhạc sĩ Tuấn Khanh và Từ Công Phụng.

Mãi đến năm 2015 tức là 20 năm sau thì Vũ Thành An mới sáng tác trở lại và ông cho rằng đó là một cái duyên.  Ông chia sẽ rằng: “Vũ Thành An nghĩ ơn trên cho mình khả năng tại sao mình không dùng để đem lại cái đẹp cho cuộc đời, đem lại niềm an ủi yêu thương cho người khác. Những bài hát giống như những bông hoa vậy đó, bông hoa đẹp cho đời. Đến nay An đã có Không tên 101…”

Những Bài không tên của ông được đánh số không theo thứ tự thời gian, trong đó một số bài vẫn có mang tên khác. Một số Bài không tên khác không đánh số như Bài không tên cuối cùng và Bài không tên cuối cùng tiếp nối…

Cuối năm 2014, Cục Nghệ thuật biểu diễn cấp phép cho “Hãng phim Phương Nam” có thể khai thác độc quyền 21 ca khúc của Vũ Thành An tại Việt Nam. Trong đó gồm 10 Bài không tên và những bản nhạc nổi tiếng khác của nhạc sĩ như: Em đến thăm anh đêm 30, Đêm say, Đời đá vàng,…

Ngày 7 tháng 11 năm 2014, ca sĩ Lệ Quyên phát hành album mang tên “Vùng tóc nhớ” bao gồm 10 Bài không tên của nhạc sĩ Vũ Thành An.

Cuối tháng 12 năm 2014, các ca sĩ Lệ Quyên, Hồ Trung Dũng, Đức Tuấn, Lê Hiếu tham gia chương trình “Tình khúc vượt thời gian” với chủ đề Vũ Thành An và Những bản tình ca được trình diễn trên sóng truyền hình trực tiếp tại Việt Nam.

Tháng 8 năm 2015, Lệ Quyên hợp tác cùng Hãng phim Phương Nam thực hiện liveshow “Vũ Thành An – Lệ Quyên – Tình khúc không tên” tại nhà hát lớn Hòa Bình với sự góp mặt của Tuấn Ngọc, Quang Dũng,… Cũng trong ngày công diễn liveshow này, tập sách nhạc “Tình khúc Vũ Thành An” lần đầu tiên được ra mắt khán giả với 39 bài hát của nhạc sĩ Vũ Thành An được cấp phép.

Tháng 12 năm 2015, bộ đôi CD và DVD ghi hình lại chương trình được phát hành trong hội chợ băng đĩa của Hãng phim Phương Nam.

Viết một bình luận