Những hình ảnh quý hiếm về Toà Nhà Saigon Xe Hơi – Nơi sản xuất ra những chiếc xe hơi đầu tiên của Việt Nam

Năm 1936, hãng Citroën xây dựng xưởng sản xuất đầu tiên ở Đông Dương ở góc đường Lê Lợi – Nguyễn Huệ, hiện này là Caféteria Rex. Thời Việt Nam Cộng hòa, xưởng được di chuyển đi và thay tên là Công ty Xe hơi Citroën, sau đó là Công ty Xe hơi Saigon.

Năm 1948, Hãng Citroën cho ra thị trường chiếc xe 2CV để đáp ứng nhu cầu đi lại của dân Pháp sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Các dòng xe tiếp theo như Citroën Dyane 6 và Méhari ra đời vào cuối thập niên 1950 và đầu những năm 60. Ở Việt Nam, xe Citroën La Dalat dựa trên kiểu Citroën Méhari được sản xuất.

Vào cuối những năm 1960, do sức ép cạnh tranh từ các hãng xe nổi tiếng, hãng Citroën cho ra loại xe La Dalat, có giá thành rẻ và hữu dụng. Đến cuối năm 1969, do Mỹ ngừng thuê lao động người Việt và giảm viện trợ nên kinh tế Việt Nam Cộng Hòa bị suy thoái, lạm phát trở nên nghiêm trọng, khiến chính phủ Việt Nam Cộng hòa phải ban lệnh cấm nhập khẩu xe hơi từ nước ngoài. Việc này đã tạo điều kiện cho La Dalat ra đời do tránh được áp lực cạnh tranh từ xe hơi nhập khẩu.

Dưới đây là tuyển tập những bức ảnh đẹp về Công ty Saigon Xe Hơi nổi tiếng một thời:

Trụ sở công ty thời kỳ Pháp thuộc – Saigon 1940. góc Duy Tân-Thống Nhất, nay là Diamond Plaza
Bên trong trụ sở công ty trưng bày những mẫu xe do công ty sản xuất. Saigon 1940
Quầy giao dịch, tiếp đón khách hàng bên trong trụ sở
Chiếc Peugeot 402 trên bệ thuyết trình có thể xoay được. Đây là mẫu xe mới nhất của hãng Peugeot vào năm 1935
Toàn cảnh công ty Saigon Xe Hơi vào năm 1940. Xa xa là Nhà Thờ Đức Bà.
SAIGON 1966 – Bãi đỗ xe máy dành cho nhân viên trên trục đường Nguyễn Văn Chiêm
Saigon 1964 – SAIGON XE HƠI CÔNG TY
SAIGON 1972 – Saigon Xe Hơi Công Ty – Góc Thống Nhứt – Duy Tân (nay là góc Lê Duẩn – Phạm Ngọc Thạch). Tại vị trí này nay là siêu thị Diamond Plaza
SAIGON 1966 – Tòa nhà Saigon Xe Hơi Công Ty, mặt tiền phía đường DUY TÂN. Đường Duy Tân (nay là Phạm Ngọc Thạch), đoạn giữa Nguyễn Văn Chiêm và Thống Nhất
SAIGON 1965 – Trụ sở công ty ảnh chụp từ phía sau nhà thờ Đức Bà.
Saigon 1972 – Đường Thống Nhất phía sau nhà thờ

La Dalat: Chiếc xe hơi Made in Vietnam vang danh một thời

Từ năm 1970 cho đến 1975, Công ty Xe hơi Sài Gòn đã sản xuất hơn năm ngàn chiếc xe dân dụng La Dalat tại Việt Nam với mức độ nội địa hóa lên đến 40%.

Vào năm 1936, hãng chế tạo xe của Pháp Citroën đã thiết lập xưởng sản xuất đầu tiên ở Đông Dương với trụ sở ban đầu tại góc đường Lê Lợi – Nguyễn Huệ, ngày nay đã trở thành Caféteria Rex ở Sài Gòn. Sang đến thời Việt Nam Cộng hòa xưởng sản xuất được dời đi và đổi tên thành Công ty Xe hơi Citroën, tiếp đến là Công ty Xe hơi Saigon.

Trụ sở Công Ty Xe Hơi Saigon (viết theo kiểu đọc của phương Tây).

Sau Thế chiến thứ 2, để đáp ứng nhu cầu về phương tiện di chuyển của dân Pháp đương thời, hãng chế tạo xe Citroën đã tung ra thị trường chiếc xe 2CV. Sau đó hãng này tiếp tục cho ra đời loại xe Citroën Dyane 6 và Méhari lần lượt vào cuối thập niên 50 và đầu thập niên 60. Xe Citroën La Dalat sản xuất ở Việt Nam là loại xe dựa trên kiểu Citroën Méhari.

Vào giữa thập niên 60, trước sức ép cạnh tranh từ các loại xe gắn máy 2 bánh: Honda, Suzuki, Yamaha, Kawasaki, Bridgestone…. cũng như các loại ô tô Toyota, Mazda, Mitsubishi, Nissan, Daihatsu… nhập khẩu từ Nhật Bản, hãng Citroën quyết định tung ra thị trường một loại xe thực dụng và rẻ tiền, loại xe mà các công ty sản xuất xe Nhật Bản không thể cạnh tranh được. Chiếc xe được đặt tên là La Dalat.

Năm 1969, công ty Citroën mua bản quyền thiết kế của chiếc Baby Brousse từ công ty Ateliers et Forges de l’Ebrié.

Tiếp đó, các kỹ sư của chi nhánh Société Automobile d’Extrême-Orient tại Sài Gòn bắt tay vào sản xuất và lắp ráp ngay tại Việt Nam một chiếc xe tuy không sang trọng và mạnh như xe Mỹ, nhưng giá thành và chất lượng ăn đứt tất cả các loại xe của Nhật.

Một quảng cáo của công ty Xe hơi Citroën tại Sài Gòn.

Và chiếc La Dalat ra đời với 4 kiểu dáng khác nhau có phần máy và hệ thống tay lái, bộ nhún, bộ thắng… nhập cảng từ Pháp, trong khi, các bộ phận như đèn, kén báo hiệu, ghế nệm, dàn đồng đóng bằng tôn, mui xe bằng lá thép uốn hoặc vải,… được thiết kế và sản xuất ngay tại Sài Gòn.

Một chiếc La Dalat trên đường phố Sài Gòn trước 1975.

Tuy dựa theo thiết kế của chiếc Baby Brousse, nhưng La Dalat được cải tiến để có thể sản xuất hàng loạt mà không đến cần máy ép thép công nghiệp hạng nặng như Baby Brousse.

Lúc tung ra thị trường vào năm 1970, tỷ lệ bộ phận nhập cảng so với bộ phận nội địa là 75/25 và đến năm 1975 khi hãng Citroën ngừng hoạt động, tỷ lệ này là 60/40. Có tất cả là 4 kiểu La Dalat: loại 4 chỗ ngồi hoặc 2 chỗ ngồi với thùng chở hàng.

Một số mẫu xe La Dalat vào những năm 1970.

Ước tính từ năm 1970 cho đến 1975, Công ty Xe hơi Sài Gòn sản xuất hơn năm ngàn chiếc La Dalat, tức là hơn một ngàn chiếc mỗi năm!

Động cơ của La Dalat.

Theo thiết kế, chiếc xe này sở hữu động cơ 4 thì, 602 phân khối, 2 xi-lanh đối ở 2 đầu nằm dẹp (flat twin), hộp số gồm 4 số tay, chuyền động ở trục bánh trước. Chiếc xe có chiều dài 3,5m; rộng 1,53m; cao 1,54m; nặng khoảng từ 480-590 kg tùy theo kiểu.

Một xe La Dalat được tân trang tại Sài Gòn hiện nay.

La Dalat được đánh giá là chiếc xe ít tốn xăng, dễ sửa chữa, dễ thay thế các bộ phận hỏng hóc, đặc biệt các bộ phận như cánh cửa, kính xe đều có thể “tự chế”, dễ làm hơn các loại xe Nhật và rẻ tiền. Các bộ phận rời được bán với giá phải chăng vì hoàn toàn được chế tạo tại Việt Nam.

Một chiếc La Dalat cổ bên những chiếc xe hơi hiện đại.

Tiền thân là gốc Pháp nhưng La Dalat đã để lại dấu ấn không hề nhỏ mang tên Việt Nam. Năm 1973, ngạc nhiên và hài lòng với thành công đáng ngờ của Công ty Xe hơi Sài Gòn, Citroën đã sang Việt Nam lấy 3 chiếc La Dalat về Pháp để mổ xẻ phân tích thiết kế, từ đó họ cho ra đời kiểu khung xe dễ sản xuất mà không đòi hỏi đầu tư nhiều công nghệ như chiếc Baby Brousse mui trần thế hệ thứ hai hay chiếc FAF.

1 bình luận về “Những hình ảnh quý hiếm về Toà Nhà Saigon Xe Hơi – Nơi sản xuất ra những chiếc xe hơi đầu tiên của Việt Nam”

Viết một bình luận