Nhạc sĩ, nhà báo Trường Kỳ tên thật là Vũ Trường Kỳ, sinh năm 1946 tại Hà Nội. Ngay từ thuở nhỏ cho đến lúc trưởng thành ông đều được đào tạo trong môi trường văn hóa Pháp (học trường Tây), hết trường Puginier ở Hà Nội lại đến các trường Aurore, La Salle Taberd tại Sài Gòn. Cha mẹ của Trường Kỳ là ông Vũ Ngọc Trân và bà Phạm Thị Trọng Yêm, được người bác vốn là soạn giả nhiều bộ sách giáo khoa Pháp văn.
Khi mới được 3 tháng tuổi, cha mẹ của ông không còn chung sống với nhau, Trường Kỳ được đưa về làng Đồng Nghĩa tỉnh Nam Định cho ông bà nội nuôi dưỡng. Lớn lên, ông được đưa trở về Hà Nội để học trường Puginier cho đến năm năm 1954 di cư vào Sài Gòn cùng gia đình. Thời gian này Trường Kỳ đã theo dõi âm nhạc bằng cách mở radio nghe đều đặn các chương trình tuyển lựa ca sĩ của đài Phát Thanh. Từ đó âm nhạc từng bước đi vào cuộc sống Trường Kỳ. Ông cũng thường đến phòng trà Anh Vũ, đến rạp Kim Chung và không bỏ sót những chương trình Đại Nhạc Hội nào.
Tùng Giang, Trường Kỳ, Jo Marcel
Trường Kỳ mê âm nhạc từ rất sớm, thích nhất là được nghe các ban nhạc Khánh Băng – Phùng Trọng, The Blue Jean Boys. Ông theo học đàn accordéon từ nhạc sĩ Vũ Lung. Với cái đàn khá nặng trước lồng ngực hẹp của thân thể nhỏ con, nhưng Trường Kỳ đã cùng người bạn mới này, lần lượt đi qua các ca khúc Thoi Tơ, Dừng Bước Giang Hồ, Cumparsita, La Paloma, Come Back To Sorrren to, Blue Danube…
Buổi trình diễn trước công chúng lần đầu tiên của Trường Kỳ là trên sân khấu trường Lạc Hồng. Khán giả của ông là các học sinh cấp tiểu học cùng cha mẹ học sinh.
Không chỉ là một nghệ sĩ biểu diễn, từ một cậu bé có vóc dáng khiêm tốn và nhút nhát, Trường Kỳ đã cố tập cho mình sự tự tin và tính tháo vát, năng động. Từ đó với tài nghệ và óc tổ chức, trong suốt hai thập niên 60 – 70 của thế kỷ trước, Trường Kỳ đã cùng các bạn nghệ sĩ Jo Marcel, Tùng Giang, Nam Lộc… tổ chức thành công nhiều cuộc trình diễn âm nhạc quy mô tại Sài Gòn.
Bước khởi đầu vào sân chơi âm nhạc rộng lớn của Trường Kỳ và các bạn chính thức mở màn trong năm 1964. Thị dân Sài Gòn, nhất là lớp trẻ của một thời tự do hẳn khó quên những: Đại Nhạc Hội Nhạc Trẻ Taberd liên tiếp từ năm 1964 đến năm 1973 (trừ năm 1968), Đại hội nhạc trẻ quốc tế ngoài trời (sân Hoa Lư, 1971), Đại hội nhạc trẻ (tại Thảo Cầm Viên từ 1971 đến 1974).
Ngoài ra còn các chương trình nhạc trẻ hàng tuần “Hippies À Go Go” được tổ chức tại những vũ trường ở Sài Gòn từ năm 1967 đến 1971 như: Chez Jo Marcel, Queen Bee và Ritz”.
Tùng Giang và Trường Kỳ
Thời gian này, Sài Gòn có rất nhiều ban chơi nhạc trẻ: Les Fanatiques, Les Vampires, The Teddy Bears, The Daltons, Les Faucons Noirs, Les Tridents, The Rockin’ Stars, The Black Caps, The Hard Stones, Les Penitents, The 46, The Spotlights, Phượng Hoàng, The Strawberry Four, The Apple Three, The Cats Trio, The Hammers, The Dreamers, The Crazy Dogs, The Teen Sound, The Peanuts Company, The Enterprise, The New Flintsones Corporation, The Hard Stones, The Fighters, The Starling Show, The Blue Stars, The Free Ones…
Trường Kỳ và minh tinh Kiều Chinh
Tuy nhiên số lượng ca khúc nhạc trẻ Việt Nam lại rất ít, nên các ban nhạc này chủ yếu hát nhạc lời ngoại quốc. Trước tình hình này, Trường Kỳ đã tiến hành viết lời Việt cho nhiều ca khúc nhạc nước ngoài, đồng thời cho phát hành những băng Tình Ca Nhạc Trẻ số từ 1 đến 7 trong khoảng thời gian 1972-1973. Kể từ băng Tình Ca Nhạc Trẻ 2 còn có thêm sự tham gia viết nhạc trẻ, đặt lời Việt nhạc ngoại của các nhạc sĩ danh tiếng Phạm Duy, Lê Hựu Hà, Nguyễn Trung Cang, Nam Lộc, Tuấn Dũng, Trung Hành, Cao Giảng…
Băng Tình Ca Nhạc Trẻ 1 do Trường Kỳ thực hiện
Ngoài ra Trường Kỳ còn viết lời cho một số sáng tác của Tùng Giang như: Biết Đến Thuở Nào, Cuộc Tình Xưa, Ta Hôn Nhau Trong Công Viên…
Những ca khúc Trường Kỳ viết lời Việt được in thành tờ nhạc và phát hành rộng rãi, được thu thanh trên các băng nhạc Tình Hồng, Tình Ca Nhạc Trẻ, Thế Giới Nhạc Trẻ…
Trường Kỳ không chỉ nổi tiếng trong âm nhạc, mà ông còn bước sang lĩnh vực báo chí. Nghề làm ký giả, tưởng chỉ đóng vai trò phụ, nhưng công việc viết lách tùy hứng này đã giúp tên tuổi Trường Kỳ nổi tiếng nhiều hơn.
Ông đã dùng tên Johnny Kỳ cho một số bài phóng sự âm nhạc của mình trên báo Kịch Ảnh từ năm 1964. Về sau Trường Kỳ còn được mời viết ở tuần báo Màn Ảnh, rồi phụ trách trang nhạc trẻ trên nhật báo Sống của nhà văn Chu Tử. Phóng sự hoặc những bài viết có liên quan đến âm nhạc của Trường Kỳ còn xuất hiện trên nhiều tuần báo, nhật báo tại thủ đô như Tinh Hoa, Chính Luận, Tiền Tuyến… Phóng sự ăn khách của Trường Kỳ lúc bấy giờ có tên “36 Kiểu Cua Đào” đi trên tạp chí Thứ Tư, trước sự phát triển mạnh mẽ của nhạc trẻ, những trang báo của người khác chủ trương có phần không đủ chỗ cho Trường Kỳ múa bút, nên anh đã bàn với một số bạn chí thân để khai sinh một vùng đất mới, chuyên đề về âm nhạc.
Báo của Trường Kỳ mang tên Nhạc Trẻ, khổ nhỏ như tạp chí, 100 trang, phát hành 300 bản. Tòa soạn đặt trụ sở trên đường Trương Công Định (nay là Trương Định). Nhưng rất tiếc do không có kinh nghiệm tính toán trong việc phát hành báo, tiền bán báo không được đáng là bao so với chi phí bỏ ra nên báo Nhạc Trẻ chỉ ra 1 số duy nhất.
Trong nghiệp viết của Trường Kỳ, ngoài phóng sự ra thì ông còn viết tiểu thuyết. Cuốn “Tuổi Choai Choai” của ông được ca sĩ Jo Marcel, nhạc sĩ Nam Lộc cùng với ông góp chung thực hiện thành phim Vết Chân Hoang, một phim màu scope khá thành công. Trước phim này, Trường Kỳ và Jo Marcel cũng thực hiện được phim Thế Giới Nhạc Trẻ.
Ngòi phát hành tờ nhạc, băng nhạc trẻ, Trường Kỳ còn cho in các tập phóng sự: Mặt Trái Của Nữ Sinh Sài Gòn (1968), 36 Kiểu Cua Đào (1969), Tuổi Choai Choai (phóng sự tiểu thuyết, 1971). Những tập sách này đều rất ăn khách vì ông biết rõ được thị hiếu của lớp trẻ thành phố.
Jo Marcel, Tùng Giang, Trường Kỳ, Nam Lộc tại hải ngoại
Năm 2002 tại hải ngoại, Trường Kỳ cho xuất bản tập bút ký ưng ý nhất của anh, cuốn Một Thời Nhạc Trẻ. Sách dày 384 trang bìa màu được trình bày bởi Lê Phan Lân, một giọng ca tài tử rất được mến mộ tại Montréal. Một Thời Nhạc Trẻ được chia làm 4 chương. Mỗi chương mang một tên riêng. Chương 1: Một Thuở Ham Vui. Chương 2: Một Thời Nhạc Trẻ. Chương 3: Những Ngày Tháng Hippy. Chương kết: Một Chốn Bồng Lai.
Danh từ Nhạc Trẻ cũng do chính Trường Kỳ đề nghị đưa ra dùng thay cho tên gọi Nhạc Kích Động, hơi gần với bạo động. Nhạc Trẻ đem lại không khí tươi vui, hoạt náo, năng động. Nhưng với mắt nhìn của xã hội, nhất là trong giai đoạn chiến tranh đang lan gần về thành đô, không thể không có những phê phán.
“Ông vua nhạc trẻ” kiêm “Vua Hippy” của Sài Gòn xa xưa đã bất ngờ ra đi lúc 13 giờ ngày 22.3.2009 tại Toronto (Canada) khi vợ của ông đang ở Việt Nam trong một chuyến về thăm quê. Được biết thi hài của ông sẽ được chuyển về thành phố Montreal – nơi gia đình ông định cư – để lo hậu sự.
Nguồn Nhacxua.vn